Familieopstellingen onzin?

De eerste keer: ‘wat een onzin’

Mijn allereerste familieopstelling vergeet ik nooit meer. Ik zat daar in een kring, mensen werden opgesteld alsof ze mijn familie waren, en ik dacht maar één ding: wat een onzin.

Ik had jarenlang in finance gewerkt. Daar draait alles om bewijs, ratio, cijfers en logica. Als er iets niet klopte in de balans, dan kon je dat aantonen. Maar dit? Dit leek op een toneelstuk waarin mensen zomaar wat deden.

En toch… terwijl mijn hoofd bleef roepen “dit slaat nergens op,” gebeurde er iets in mijn lijf. Ik voelde een verschuiving die ik niet kon verklaren, maar die wel keihard binnenkwam.

Wat zijn familieopstellingen eigenlijk?

Een familieopstelling is een methode om zichtbaar te maken hoe jouw plek in je gezin en je familiegeschiedenis invloed heeft op je gedrag. Je zet letterlijk mensen of objecten neer die jouw familie vertegenwoordigen. Daardoor worden patronen en verstrikkingen zichtbaar die vaak onbewust spelen.

Voor een denker die altijd in cashflows en budgetten rekende, klonk dat zweverig. Maar ik ontdekte al snel dat het juist heel praktisch kan zijn. Je zou het kunnen zien als een soort audit van je persoonlijke systeem.

De blauwe bril: hoe ik het vertaalde naar finance

Mijn analytische brein had een metafoor nodig. En die vond ik:

Cultuur = externe regelgeving

De cultuur waarin je opgroeit legt kaders vast. Net als belastingregels of IFRS-standaarden.

Opvoeding = interne processen

Je ouders voeren die regels uit, elk op hun eigen manier.

Patronen = terugkerende boekingen

Onbewuste reacties zijn eigenlijk automatische journaalposten die je steeds opnieuw boekt.

Doorbreken = herstructureren

Zodra je ziet waar de verkeerde posten zitten, kun je het systeem corrigeren.

Toen ik het zo plat sloeg, voelde een opstelling opeens niet meer als zweverig gedoe. Het was gewoon een systeemcheck – alleen dit keer niet voor een bedrijf, maar voor mezelf.

Waarom ik ben blijven groeien

Die eerste keer dat ik dacht “onzin” werd achteraf de deur naar een groot stuk persoonlijke groei. Want familieopstellingen lieten me zien:

• Dat je altijd uit een cultuur komt die bepaalt hoe jij naar de wereld kijkt. Mijn Griekse roots hebben mij bijvoorbeeld geleerd dat geld er is om nú van te leven, terwijl mijn Nederlandse kant juist de focus legt op plannen en vooruitkijken. Beide zie je terug in hoe ik keuzes maak.

• Dat je opvoeding patronen vastlegt die soms helemaal niet van jou zijn. Ik groeide op met overtuigingen zoals “geld maakt niet gelukkig” of “het dubbeltje dat geen kwartje wordt.”

• Dat je gedrag het gevolg is van die boekhouding. Als er fouten in het systeem zitten, blijf je ze herhalen. Tot je besluit: dit schrijf ik over.

Het mooie is dat je het systeem kunt herschrijven. Niet met Excel, maar door inzicht.

Veelgestelde vragen over familieopstellingen onzin

Zijn familieopstellingen wetenschappelijk bewezen?

Niet volledig. Er is nog veel discussie. Wel zijn er onderzoeken die laten zien dat het bewustzijn en helingsprocessen in gang kan zetten.

Waarom voelt het vaak als onzin?

Omdat je werkt met symboliek en representatie. Het lijkt vaag, maar juist dat geeft ruimte voor inzichten die je rationeel niet kunt bedenken.

Wat levert het praktisch op?

Inzicht in patronen die jouw keuzes en relaties beïnvloeden. Daardoor kun je bewuster en vrijer beslissingen nemen.

Kan iedereen er iets mee?

Ja. Het werkt vaak juist als je er zonder verwachting instapt. Ik ben zelf hét bewijs dat scepsis geen dealbreaker is.

Hoe helpt het in werk of finance?

Door patronen te herkennen, zie je ook in je bedrijf waar je blinde vlekken zitten. Je maakt betere keuzes omdat je weet waar jouw overtuigingen vandaan komen.

Moet je erin geloven?

Nee. Je mag het zelfs onzin vinden. Het kan je alsnog raken.

Conclusie

Ik begon mijn eerste sessie met de gedachte: familieopstellingen onzin. Maar dat moment werd de katalysator voor een enorme shift in hoe ik naar mezelf en naar geld kijk.

Vandaag de dag gebruik ik familieopstellingen in mijn werk als money mindset coach. Want geld is nooit alleen maar cijfers. Het is verweven met cultuur, opvoeding en patronen. Zodra je die zichtbaar maakt, kun je je financiële én persoonlijke verhaal herschrijven.

Misschien is het geen exacte wetenschap. Maar soms is een beetje onzin precies wat je nodig hebt om weer grip te krijgen op jezelf én je geld.

Wil je dit zelf ervaren? Ik geef maandelijks familieopstellingen in Zaandam, soms met het thema geld, soms breder. Je vindt de data op mijn Hipsy-pagina.